Hiện nay, trên thị trường vải được chia thành hai nhóm chính là vải tự nhiên và vải sợi tổng hợp. Mỗi nhóm có những ưu điểm và đặc tính riêng, phù hợp với nhu cầu sử dụng của từng người.
Với những người có nhu cầu tiết kiệm chi phí, thường lựa chọn vải sợi tổng hợp có giá thành thấp như polyester. Tuy nhiên, có những người muốn chất lượng tốt hơn và cảm thấy thoải mái hơn. Họ có thể chọn vải kết hợp từ sợi tự nhiên và sợi tổng hợp như CVC (Vải Cotton – Vải Polyester Blend) hoặc Vải TC (Polyester – Vải Rayon Blend).
Còn lại, có những người thích cảm giác mát mẻ, sang trọng, thoải mái và tự tin. Họ thường lựa chọn vải làm hoàn toàn từ sợi tự nhiên như vải 100% cotton, vải lụa,… Để có cái nhìn tổng quan hơn về sự khác nhau giữa hai loại vải này, Viễn Quang sẽ cung cấp thông tin chi tiết cho mọi người.
Sợi tổng hợp là gì ? Nguồn gốc của vải sợi tổng hợp ?
Vải sợi tổng hợp là một loại vải được tạo ra nhân tạo từ các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Nguồn gốc của vải sợi tổng hợp có thể bắt nguồn từ các nguồn như than đá, dầu mỏ hay khi đốt.
Có thể bạn đang tò mò và tự hỏi làm thế nào chúng ta có thể tạo ra sợi vải từ những nguồn tài nguyên này, phải không? Quá trình tạo ra sợi sợi tổng hợp thường bao gồm nhiều bước công đoạn như khai thác, sơ chế, nhiệt luyện, chưng cất, tổng hợp polymer, kéo sợi…Các quy trình này giúp biến các tài nguyên nguyên liệu ban đầu thành sợi tổng hợp có thể được sử dụng để sản xuất vải.
Quy trình sản xuất vải sợi tổng hợp
Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu Quá trình khởi đầu bằng việc thu thập nguyên liệu, đối với vải sợi tổng hợp, các thành phần chủ yếu là những hợp chất hóa học được chiết xuất từ dầu mỏ, khí đốt và than đá.
Bước 2: Tạo sợi tổng hợp từ monomer đến polyme Polyester:
- Các nguyên liệu sẽ được đưa vào quy trình tổng hợp để thực hiện phản ứng hóa học giữa ethylene glycol và acid (dimethyl terephthalate) ở nhiệt độ cao. Sau đó, chúng sẽ trải qua một phản ứng hóa học lần nữa với acid nhằm tạo ra polyme.
- Nylon: Đối với nilon, các phản ứng hóa học diễn ra với sự tham gia của axit amin và axit adipic để sản sinh PA 6.
- Spandex: Tùy thuộc vào yêu cầu về đặc tính của vải, các chất macroglycol sẽ được phối trộn với monomer diisocyanate dưới áp suất và nhiệt độ nhất định.
- Acrylic: Quá trình trùng hợp diễn ra với sự tham gia của các gốc tự do trong môi trường nước nhằm tạo ra polyme acrylonitril polyacrylonitril.
Bước 3: Tạo sợi tổng hợp Sau khi polyme ban đầu được sản xuất, các chất này sẽ được làm sạch khỏi tạp chất, tiếp theo là quá trình nung chảy và đưa vào máy bơm để phun thành sợi.
Bước 4: Kéo sợi Sau khi sợi được phun, chúng sẽ được để nguội tự nhiên. Tiếp theo là quá trình kéo sợi để tăng cường độ bền và kích thước cho vải.
Bước 5: Hoàn thiện và nhuộm màu Các sợi vải hoàn chỉnh sẽ được quấn vào ống và chuyển đi dệt thành sản phẩm vải. Cuối cùng, bước nhuộm màu sẽ được thực hiện cho vải.
Sau khi qua các bước trên, sợi nhân tạo có thể được sử dụng để sản xuất vải thông qua các quy trình dệt, dệt kim, hoặc cách khác tùy thuộc vào loại vải cần tạo ra. Quy trình tạo ra sợi nhân tạo có thể khác nhau tùy thuộc vào từng loại sợi và phương pháp sản xuất cụ thể.
Các loại vải sợi tổng hợp hiện nay
Hiện nay, có 5 loại vải sợi tổng hợp thông dụng, bao gồm sợi PA (Polyamid), sợi PE (Polyester), sợi PU (Polyurethane), sợi PAC (Polyacrylic) và sợi PVA (Polyvinyl Alcohol). Mỗi loại sợi tổng hợp có đặc điểm và ứng dụng riêng.
Vải sợi tổng hợp PA
Ưu điểm:
- Độ bền cao: Vải PA có độ bền kéo và chịu ma sát tốt, giúp sản phẩm từ vải này có tuổi thọ cao hơn.
- Đàn hồi tốt: Vải PA có độ đàn hồi cao, giúp sản phẩm bền và không bị co rút sau khi sử dụng.
- Kháng nhiệt: Vải PA có khả năng chịu nhiệt tốt, không bị biến dạng hay chảy khi tiếp xúc với nhiệt độ cao.
- Kháng mài mòn: Vải PA có độ chống mài mòn tốt, giúp sản phẩm không bị tổn thương do ma sát.
Nhược điểm:
- Hấp thụ nước: Vải PA có khả năng hấp thụ nước cao, khiến nó khó khô nhanh và có thể gây cảm giác ẩm ướt khi tiếp xúc với nước.
- Nhăn và co rút: Vải PA có xu hướng nhăn và co rút sau một thời gian sử dụng, cần chú ý trong quá trình giặt và bảo quản.
- Dễ bị tác động bởi ánh sáng mặt trời: Ánh sáng mặt trời có thể làm mất màu và làm suy giảm độ bền của vải PA, cần tránh tiếp xúc lâu dưới ánh nắng mặt trời trực tiếp.
Cách phân biệt sợi PA
Mặt vải bóng, sợi đều khi đốt cháy sẽ bị chảy nhựa, cứng khi nguội và bóp khó bị vỡ.
Vải sợi tổng hợp Polyester
Ưu điểm:
- Độ bền cao: Vải Polyester có khả năng chịu nhiệt, chống ma sát và kéo dãn tốt, làm cho sản phẩm từ vải này có độ bền cao và kháng mài mòn.
- Đàn hồi và ôm sát: Vải Polyester có độ co giãn và đàn hồi tốt, giúp sản phẩm ôm sát và giữ form dáng tốt.
- Kháng nắng và không nhăn: Vải Polyester có khả năng chống tia UV và ít nhăn nhờ tính chất không dễ nhăn của sợi tổng hợp.
- Dễ bảo quản: Vải Polyester có khả năng chống nhăn, dễ làm sạch và nhanh khô, giúp việc bảo quản và chăm sóc sản phẩm dễ dàng.
Nhược điểm:
- Không thoáng khí: Vải Polyester có khả năng thấm hút và thông thoáng kém, có thể gây cảm giác nóng bức và mồ hôi khi sử dụng trong môi trường nhiệt đới hoặc ẩm ướt.
- Tạo điện: Vải Polyester có tính chất tạo điện, có thể gây ra tĩnh điện và bám bẩn nhanh hơn.
- Khả năng cháy: Vải Polyester dễ cháy và cháy nhanh khi tiếp xúc với lửa, có thể tạo ra nhiều khói độc hại.
Cách phân biệt sợi Polyester
Mặt vải polyester có độ bóng, Cháy có mùi khét của nhựa, cháy xong bị đóng cục cứng và không có tro.
Vải sợi tổng hợp PU
Vải sợi tổng hợp PU là một loại chất liệu được tạo thành từ da Split được tráng một lớp Polyurethane (PU) phía bên ngoài và được tạo cấu trúc bề mặt để thay thế da thật trong quá trình sản xuất trong ngành may mặc.
Ưu điểm
- Sáng bóng và có cảm giác nhẹ.
- Trông giống da thật.
Nhược điểm
- Mỏng hơn da thật, có mùi hóa chất.
- Vết vân không tự nhiên, tinh tế.
- Sử dụng không có cảm giác hơi khó chịu.
Cách nhận biết sợi PU
- Kiểm tra phần viền: Phần viền có cảm giác mềm mịn hoặc đàn hồi.
- Kiểm tra lỗ chân lông của sản phẩm: Lỗ chân lông không được định hình cố định.
- Sờ chất liệu da: Cảm giác mịn màng và linh hoạt.
- Chất liệu da giả thường có độ đàn hồi cao hơn da thật.
- Ngửi mùi: Sợi PU có mùi hóa chất đặc trưng.
Vải sợi PAC
Là loại sợi được sử dụng chủ yếu để tạo nên vải len tổng hợp.
Ưu điểm:
- Độ bền cao: Vải sợi PAC có độ bền và độ chống mài mòn tốt, giúp sản phẩm cuối cùng có tuổi thọ cao.
- Khả năng chống nhăn và co rút: Vải sợi PAC có khả năng giữ nguyên hình dạng ban đầu và không nhăn nhiều sau khi giặt.
- Khả năng kháng tia UV: Vải sợi PAC có khả năng chống tia tử ngoại, bảo vệ da khỏi tác động của ánh nắng mặt trời.
- Dễ chăm sóc: Vải sợi PAC dễ dàng giặt và làm sạch, không đòi hỏi quá nhiều công đoạn chăm sóc đặc biệt.
Nhược điểm:
- Hấp thụ nhiệt tốt: Vải sợi PAC có khả năng hấp thụ và giữ nhiệt tốt, điều này có thể gây cảm giác nóng và khó chịu khi mặc trong môi trường nóng.
- Dễ bị xù lông: Vải sợi PAC có xu hướng xù lông nếu không được chăm sóc đúng cách.
- Khả năng thấm hút ẩm kém: Vải sợi PAC có khả năng thấm hút ẩm thấp, có thể gây cảm giác khó chịu khi mặc trong môi trường ẩm ướt.
Cách nhận biết
- Nhìn bằng mắt thường ta sẽ thấy được cảm giác hơi xù lông.
- Khi cháy có mùi khét, tro hình tròn màu đen và dễ vỡ.
Vải sợi PVA
Ưu điểm:
- Khả năng chịu tải hiệu quả: Vải sợi PVA có độ co giãn thấp, giúp chịu tải và duy trì hình dạng tốt trong quá trình sử dụng.
- Chống thấm và chống ánh nắng mặt trời hiệu quả: Vải sợi PVA có tính năng chống thấm nước và chống tia UV, bảo vệ người sử dụng khỏi tác động của ánh nắng mặt trời.
Nhược điểm:
- Khả năng thấm hút kém: Vải sợi PVA có khả năng thấm hút ẩm thấp, có thể gây cảm giác khó thoát khí và khó mặc trong môi trường nóng ẩm.
- Nóng và khó thoát khí: Do khả năng thấm hút ẩm kém, vải sợi PVA có thể gây cảm giác nóng và khó thoát khí khi mặc trong điều kiện nhiệt đới hoặc ẩm ướt.
Cách nhận biết:
- Vải có độ bóng: Vải sợi PVA thường có bề mặt sáng bóng, tạo cảm giác sang trọng và mịn màng.
- Mùi nhựa khi đốt: Khi đốt vải sợi PVA, nó sẽ phát ra mùi nhựa cháy do thành phần polyacrylonitrile trong sợi.
So sánh vải sợi tổng hợp và các loại vải làm từ xơ tự nhiên
- Nguồn gốc: Vải sợi tổng hợp được tạo ra từ các nguyên liệu nhân tạo như dầu mỏ, than đá hoặc sợi tổng hợp hóa học. Trong khi đó, vải làm từ xơ tự nhiên được lấy từ các nguồn tự nhiên như cây bông, lanh, tơ tằm.
- Tính chất vật liệu: Vải sợi tổng hợp thường có độ bền cao, chịu được ánh sáng mặt trời và chống thấm nước tốt hơn. Trong khi đó, vải làm từ xơ tự nhiên có tính chất thoáng khí tốt, mềm mại và thấm hút mồ hôi tốt hơn.
- Tính đàn hồi: Vải sợi tổng hợp thường có độ co giãn cao hơn so với vải làm từ xơ tự nhiên. Điều này có nghĩa là vải sợi tổng hợp có khả năng đàn hồi và ôm vừa hơn trên cơ thể.
- Môi trường: Vải làm từ xơ tự nhiên thường có ưu điểm về môi trường hơn, vì nguồn nguyên liệu là các tài nguyên tự nhiên tái tạo được. Trong khi đó, vải sợi tổng hợp có thể tạo ra khí thải và chất thải hóa học trong quá trình sản xuất.
- Giá cả: Thường thì vải sợi tổng hợp có giá thành thấp hơn so với vải làm từ xơ tự nhiên, do quy trình sản xuất đơn giản và nguồn nguyên liệu rẻ hơn.
Ứng dụng vải sợi tổng hợp
- May áo lót, vải dệt kim, dệt bít tất và chỉ may: Vải sợi tổng hợp được sử dụng để tạo ra các loại áo lót, áo dệt kim, vải bít tất và dùng làm chỉ may trong quá trình sản xuất quần áo.
- Sản xuất áo thun đồng phục, túi ngủ, chăn gối: Vải sợi tổng hợp được sử dụng để sản xuất áo thun đồng phục, túi ngủ và chăn gối. Vải này có độ bền cao, co giãn tốt và dễ chăm sóc.
- Sử dụng may đồng phục lao động, xe dây thừng, làm lưới bắt cá: Với tính chất chống mài mòn và độ bền, vải sợi tổng hợp thường được sử dụng để may đồng phục lao động, sản xuất xe dây thừng và làm lưới bắt cá.
Thông qua những ứng dụng trên, thu mua vải Viễn Quang mong muốn cung cấp thông tin về nguồn gốc và ứng dụng của vải sợi tổng hợp. Giúp mọi người hiểu rõ hơn và lựa chọn được sản phẩm phù hợp với nhu cầu của mình.
