Vải thun lạnh là loại vải có độ co giãn tốt, bề mặt mát mẻ và thoáng khí, được ứng dụng phổ biến trong ngành may mặc từ thời trang, thể thao cho đến trang phục trẻ em. Nhờ đặc tính mang lại sự thoải mái và bền đẹp, vải thun lạnh ngày càng được nhiều người lựa chọn. Trong bài viết này, Vải Viễn Quang sẽ chia sẻ chi tiết về vải thun lạnh là gì, đặc điểm nhận biết cũng như các ứng dụng nổi bật của loại vải này trong cuộc sống hàng ngày.
Vải thun lạnh là gì?
Vải thun lạnh, còn gọi là Cold spandex, được tạo ra thông qua cả hai phương pháp dệt: dệt thoi và dệt kim. Do chứa thành phần spandex, loại vải này có độ co giãn rất tốt. Ngoài ra, nó còn được cấu tạo từ polyester hoặc nylon. Do đó, có thể nói vải thun lạnh là một loại vải tổng hợp có khả năng co giãn cao.
Vải thun lạnh có bề mặt bóng, mịn và không dày, phù hợp để may các loại trang phục như đồ bộ, váy ngủ và các loại váy đầm. Khi chạm vào, vải thun lạnh mang lại cảm giác mát tay và không bị xù sau một thời gian dài sử dụng. Mặc dù là vải tổng hợp, nhưng chất liệu này vẫn có những đặc điểm khác biệt nổi bật.
Các loại vải thun lạnh
Tương tự như vải cotton, vải thun lạnh cũng được phân loại thành hai loại chính: vải thun lạnh 4 chiều và thun lạnh 2 chiều. Tên gọi này xuất phát từ tỷ lệ spandex sử dụng trong quá trình sản xuất.
Thun lạnh 2 chiều
Loại vải này được bổ sung từ 3% đến 5% spandex để tăng khả năng co giãn. Với tỷ lệ spandex thấp, vải chỉ có khả năng co giãn theo 2 chiều. Vải co giãn 2 chiều là loại vải chỉ có thể kéo giãn theo một hướng, hoặc là chiều ngang hoặc là chiều dọc. Thun lạnh 2 chiều có giá thành thấp, độ thoáng khí không cao, nhưng có độ bền cao hơn so với thun lạnh 4 chiều.
Thun lạnh 4 chiều
Vải thun lạnh 4 chiều, còn được biết đến là vải thun co giãn 4 chiều. Đây là loại vải được thêm nhiều spandex hơn, thường là khoảng 7%. Với tỷ lệ này, vải có thể co giãn theo cả hai phương, tức là 4 chiều. Nhờ khả năng co giãn này, chất liệu này mang lại cho người mặc cảm giác thoải mái và dễ chịu.
Do thành phần spandex cao, vải không gây cảm giác nóng và có bề mặt mát lạnh, rất phù hợp để sử dụng trong mùa hè. Bên cạnh đó, đây là một chất liệu khó dệt, đòi hỏi kim dệt chất lượng cao. Để sản xuất ra loại vải chất lượng cao, cần có máy dệt kim tròn tiên tiến và hiện đại. Thun lạnh 4 chiều có giá thành cao hơn vì sử dụng nhiều sợi spandex hơn, cũng như quy trình sản xuất yêu cầu nhiều kỹ thuật hơn.
Đặc điểm của vải thun lạnh
Đặc điểm của vải thun lạnh được thể hiện rõ thông qua những ưu điểm và nhược điểm sau:
Ưu điểm vải thun lạnh
- Bề mặt mềm mại: Mặc dù được làm từ các nguyên liệu tổng hợp, nhưng vải thun lạnh lại có bề mặt rất mềm mại. Chất liệu trơn láng mang lại cảm giác thoải mái nhất cho người sử dụng.
- Trọng lượng nhẹ: So với vải lụa, vải thun lạnh có trọng lượng nhẹ hơn nhiều. Khi mặc trang phục từ vải thun lạnh, người mặc sẽ cảm thấy rất nhẹ nhàng, đây là một ưu điểm lớn khi sử dụng chất liệu này vào mùa hè.
- Vải không nhăn: Đây có lẽ là một đặc điểm được nhiều người tiêu dùng ưa thích. Vải không bị nhăn sau khi sử dụng hoặc giặt giũ. Vì đây là loại vải thường được sử dụng để may trang phục mặc hàng ngày, nên ưu điểm không nhăn giúp người dùng tiết kiệm được nhiều thời gian.
- Độ bền cao: Vải thun lạnh có độ bền khá cao, đặc biệt là thun lạnh 2 chiều, có tuổi thọ vượt trội. Nếu được bảo quản đúng cách, một bộ trang phục có thể sử dụng được từ 3 đến 5 năm. Độ bền của chất liệu còn giúp vải không bị ảnh hưởng bởi các tác động từ môi trường bên ngoài như vi khuẩn hoặc bụi bẩn.
- Nhanh khô: Vải ít thấm nước, do đó sau khi giặt rất nhanh khô. Chỉ cần có gió nhẹ, trang phục có thể khô nhanh chóng mà không cần sử dụng máy sấy hoặc bất kỳ tác động nào.
- Độ co giãn tốt: Tất cả các loại vải thun lạnh đều có độ co giãn tốt, chỉ khác nhau ở mức độ cao hay thấp. Điều này khiến cho vải rất được ưa chuộng để may quần áo thể thao, giúp người mặc có thể di chuyển và hoạt động một cách thoải mái.
- Giá thành rẻ: Vải thun lạnh là một trong những loại vải có mức giá rẻ, dễ dàng lựa chọn để may các loại trang phục sử dụng hàng ngày. Ngoài ra, chất liệu này còn được sản xuất với rất nhiều họa tiết và màu sắc khác nhau, phù hợp với mọi lứa tuổi.
Nhược điểm vải thun lạnh
- Đôi khi gây cảm giác nóng nực: Vào những ngày thời tiết quá nóng, khi cơ thể đổ nhiều mồ hôi, vải không thể thấm hút tốt nhất. Điều này khiến vải bị bết dính và làm người mặc cảm thấy nóng.
- Chịu nhiệt độ cao kém: Do thành phần chính là polyester và nylon, vải thun lạnh chịu nhiệt độ cao rất kém. Vì vậy, không nên để vải tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời hoặc sử dụng nước giặt quá nóng.
So sánh vải thun lạnh và vải thun cotton
Ngoài ưu điểm và nhược điểm của chất liệu, việc so sánh với vải thun cotton cũng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về loại vải thun lạnh này. Vậy vải thun lạnh và vải thun cotton khác nhau ở điểm nào?
Sự giống nhau
Cả hai loại vải đều có thành phần spandex, vì đây là chất liệu chính giúp cả hai có độ co giãn. Tùy thuộc vào tỷ lệ spandex được thêm vào, vải thun cotton cũng được chia thành 2 loại: vải thun cotton 2 chiều và vải thun cotton 4 chiều. Cả hai loại vải đều được sử dụng để may đồ bộ, váy đầm, áo thun,… Ngoài ra, đây đều là hai loại vải thoáng mát, phù hợp sử dụng vào mùa hè.
Sự khác nhau
| Điểm khác nhau | Vải thun lạnh | Vải thun cotton |
|---|---|---|
| Thành phần cấu tạo | Polyester (Nylon), Spandex | Cotton, Spandex |
| Độ thoáng khí | Trung bình | Cao, hoặc rất cao |
| Khả năng thấm hút | Trung bình | Cao |
| Độ nhăn | Vải không nhăn | Vải dễ bị nhăn |
| Độ bền | Cao | Trung bình |
| Độ bền màu | Cao | Trung bình |
Như vậy, mặc dù đều là chất liệu co giãn, nhưng vì thành phần chính là hai loại sợi khác nhau, nên khi được dệt thành vải, chúng sẽ có rất nhiều điểm khác biệt.
Quy trình sản xuất vải thun lạnh
Tương tự như các loại vải khác, vải thun lạnh cũng trải qua các bước cơ bản: kéo sợi, dệt vải và nhuộm vải.
Kéo sợi
Như đã biết, vải thun lạnh có hai thành phần chính là polyester và spandex. Do đó, nhà sản xuất sẽ tiến hành kéo hai loại sợi này.
Để tạo sợi polyester, nhà sản xuất sẽ bắt đầu một phản ứng hóa học giữa rượu (ethylene glycol) và axit (dimethyl terephthalate) ở nhiệt độ cao để tạo thành Monomer. Monomer này tiếp tục phản ứng với axit một lần nữa để tạo ra polyme. Polyester sẽ được đưa lên bồn chứa để loại bỏ bụi bẩn, sau đó được tinh thể hóa một phần ở nhiệt độ 120 độ C.
Trước khi được làm nóng chảy để tạo sợi, polyester sẽ được sấy lại ở nhiệt độ 160 độ C. Polyester nóng chảy sẽ đi qua máy bơm để vào bộ phận phun sợi. Sợi phun ra sẽ để nguội tự nhiên trong không khí. Các sợi sau khi nguội lại sẽ trở thành các sợi polyester thô. Để tạo thành sợi vải hoàn chỉnh, sợi polyester sẽ được kéo căng để tạo độ bền và dai. Kích thước của nó có thể thay đổi gấp trăm lần so với chiều dài ban đầu.
Để tạo được sợi spandex, trước hết phải chế tạo ra prepolymer bằng hai chất macroglycol và monomer diisocyanate, theo nhiệt độ và áp suất riêng. Chất này sẽ tiếp tục được kết hợp với axit diamine để tạo ra dung dịch đặc. Để có được dung dịch loãng trước khi kéo sợi, dung dịch đặc sẽ hòa cùng với dung môi DMAC.
Cho dung dịch pha loãng vào máy kéo sợi. Khi dung dịch đi qua thiết bị spinneret, chúng sẽ được phun thành từng sợi nhỏ. Những sợi vải lúc này vẫn còn bị ướt, chúng sẽ được làm khô bằng cách tiếp xúc với dung môi và nito. Sau đó để chúng khô ráo trong không khí tự nhiên. Và để những sợi vải này không bị dính lại với nhau, chúng sẽ được ngâm trong chất Magiê Stearat.
Dệt vải
Thông thường, các nhà sản xuất sẽ tiến hành thu mua sợi từ doanh nghiệp khác. Do đó, các sợi vải sau khi kéo sẽ được tạo thành từng cuộn lớn và được chuyển đến nơi cần thiết. Vải thun lạnh sẽ được tạo ra bằng hai phương pháp: dệt kim và dệt thoi. Hiện nay, chất liệu này chủ yếu được dệt bằng máy móc công nghiệp hiện đại, nên số lượng luôn được đảm bảo và có giá thành rẻ. Tùy vào loại vải mà tỷ lệ giữa polyester và spandex được cân chỉnh sao cho phù hợp nhất. Thông thường, sợi polyester sẽ chiếm 95% và spandex sẽ là 5% (nếu tổng tỷ lệ là 100%).
Nhuộm vải
Vải sau khi được dệt sẽ được đem đi nhuộm màu. Vì thành phần cấu tạo là nguyên liệu tổng hợp, nên vải rất dễ bám màu và có độ bền màu cao. Tương tự như các loại vải khác, vải thun lạnh cũng được sử dụng công nghệ nhuộm hiện đại. Chất liệu sẽ được nhuộm bằng máy móc và màu nhuộm hóa học. Vải thun lạnh có thể nhuộm được nhiều màu khác nhau, mang đến cho người sử dụng nhiều sự lựa chọn khi mua sắm.
Nhìn chung, đây là một loại vải chủ yếu sử dụng công nghệ và máy móc để tạo thành. Hầu như không có các công đoạn thủ công nào được thực hiện, do đó chi phí nhân công thấp, dẫn đến giá cả trên thị trường của chất liệu này cũng rất phải chăng.
Ứng dụng vải thun lạnh trong cuộc sống
Sản xuất may mặc
- Áo thun: Áo thun vải thun lạnh thường được may đơn giản, có phom rộng, để giúp người mặc không cảm thấy quá nóng. Điển hình là một số loại áo thun được may từ vải thun lạnh như áo oversize, áo big size, áo free size.
- Váy đầm: Váy đầm may từ vải thun lạnh có thể được may thành nhiều kiểu khác nhau, thích hợp sử dụng trong mọi hoàn cảnh như đi chơi, du lịch, đi làm hay thậm chí tham gia các bữa tiệc. Không giống như những loại vải khác, vải thun lạnh có rất nhiều màu sắc và họa tiết, nên váy đầm may từ chất liệu này cũng rất nổi bật và đặc sắc.
- Quần áo thể thao: Vì chất liệu có độ co giãn cao, nên đây là loại vải thích hợp để may quần áo thể thao. Từ những trang phục ôm dáng cho đến trang phục thể thao phom rộng, đều có thể được may từ loại vải đặc biệt này.
- Đồ bộ: Vải thun lạnh là một trong những loại vải thích hợp để may đồ bộ cho phụ nữ. Trẻ em hay người lớn đều có thể sử dụng chất liệu này để may những mẫu đồ bộ mặc ở nhà. Vì vải thun rất đa dạng về mẫu mã, nên đồ bộ được may rất nhiều kiểu dáng, giúp chị em thay đổi được trang phục mỗi ngày.
Các ứng dụng khác
Tương tự như các loại vải khác, vải thun lạnh cũng được sử dụng để may các vật dụng trong gia đình như rèm cửa, khăn trải bàn, vải bọc,… Mặc dù chất liệu có vẻ bề ngoài không sang trọng như những loại vải khác, nhưng chúng vẫn phát huy được tác dụng, đặc biệt là che chắn bụi bẩn ở bên trong. Vải thun lạnh có bề mặt láng, nên các hạt bụi bẩn nhỏ rất khó bám, giúp các vật dụng luôn có vẻ ngoài sạch sẽ và giúp người sử dụng tiết kiệm được thời gian vệ sinh giặt rửa.
Một số lưu ý khi sử dụng vải thun lạnh
- Nhiệt độ nước giặt phù hợp: Để giữ cho chất liệu luôn đẹp, thẩm mỹ và có độ bền cao, không nên giặt trang phục với nước có nhiệt độ trên 40 độ C. Vải thun lạnh khi tiếp xúc với nước nóng sẽ dễ bị co giãn nhiều, chảy xệ và mất đi phom dáng ban đầu. Vì vậy, chỉ nên giặt với nước ấm hoặc nước lạnh để bảo quản vải tốt hơn.
- Tránh ánh nắng mặt trời: Không nên cho vải tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời. Vì bản chất polyester là nhựa, nên khi bị nhiệt độ cao tác động sẽ làm mất đi những tính chất vật lý vốn có của chất liệu. Nên tìm không gian phơi đồ thoáng mát, tránh phơi vào lúc giữa trưa để hạn chế sự tác động của ánh nắng mặt trời.
- Chỉnh chế độ giặt nhẹ: Vải thun lạnh có thể giặt bằng tay và bằng máy. Tuy nhiên, để đảm bảo chất liệu không bị hư tổn, hãy chỉnh chế độ giặt và sấy ở mức thấp. Vòng quay càng yếu sẽ giúp bảo vệ chất liệu tốt hơn.
- Không sử dụng bàn ủi: Đây là loại vải không nhăn, nên bạn không nhất thiết phải sử dụng bàn ủi. Bàn ủi chỉ làm cho chất liệu dễ bị cháy, bóng láng và ố vàng. Vì vậy, không nên sử dụng bàn ủi để giữ được tính thẩm mỹ của chất liệu.
